Η Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (ΕΝΓ) είναι μια φυσική και πλήρης γλώσσα, όπως όλες οι άλλες, η οποία αναπτύχθηκε στην κοινότητα των κωφών στην Ελλάδα και συνεχίζει να χρησιμοποιείται ως πρώτη ή προτιμώμενη γλώσσα πολλών Ελλήνων, κυρίως κωφών αλλά και ακουόντων, σε κάθε επικοινωνιακή περίσταση.
Η ΕΝΓ είναι μια μοναδική γλώσσα η οποία επιτρέπει στα κωφά άτομα να επικοινωνούν αβίαστα, αμφίδρομα και αποτελεσματικά.
Η ΕΝΓ είναι μια πλήρης γλώσσα, συνιστά δηλαδή αυτόνομο γλωσσικό σύστημα με σώμα λεξιλογίου και γραμματικο-συντακτικών κανόνων, είναι μια γλώσσα οπτικο-κινητική, η οποία αρθρώνεται κινητικά και προσλαμβάνεται οπτικά, εν αντιθέσει με τις ακουστικο-φωνητικές γλώσσες.
Οι ενεργοί αρθρωτές στην ΕΝΓ είναι πολλαπλοί, ενώ στις ακουστικο-φωνητικές γλώσσες μόνο το στόμα είναι ενεργό. Συγκεκριμένα, κάθε λέξη και κάθε πρόταση της ΕΝΓ σχηματίζεται ταυτόχρονα από τις χειρομορφές, την κίνηση των χεριών, του κορμού και των ώμων, και την έκφραση του προσώπου με συστηματικό τρόπο για τη δήλωση οποιασδήποτε λεκτικής έννοιας ή γραμματικο-συντακτικής σχέσης.
Βασικό συστατικό της ΕΝΓ είναι η χειρομορφή. Η χειρομορφή είναι το σχήμα που παίρνει η παλάμη του χεριού, και η διάταξη των δαχτύλων. Το σχήμα αυτό, σε συνδυασμό με τον προσανατολισμό της παλάμης, τον προσανατολισμό των δαχτύλων, την κίνηση του χεριού, και την θέση του πάνω στο σώμα ή στον χώρο, αποδίδει ένα νόημα ή μια έννοια.
Η ΕΝΓ δεν είναι η μοναδική νοηματική γλώσσα στον κόσμο, υπάρχει μεγάλος αριθμός νοηματικών γλωσσών, οπότε κάθε χώρα έχει αναπτύξει την αντίστοιχη εθνική της νοηματική, και παρόλο που οι περισσότερες νοηματικές γλώσσες βασίζονται στις ίδιες αρχές (χειρομορφές, στάση σώματος, κίνηση) δεν είναι κατανοητές μεταξύ τους.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι νοηματικές γλώσσες, όπως αντίστοιχα και οι ομιλούμενες στην περίπτωση των ακουόντων, δημιουργούνται με φυσικές διαδικασίες και εξελίσσονται για να ικανοποιήσουν / αντικατοπτρίζουν (για να μην εστιάζουμε σε ανάγκες, η γλώσσα είναι ελεύθερη έκφραση, όχι αναγκαστικός κώδικας) τα βιωματικά στοιχεία του πολιτισμού και τις ανάγκες μιας κοινότητας κωφών μιας χώρας. Άλλες είναι οι ανάγκες της κοινότητας κωφών στην Ελλάδα, άλλες οι ανάγκες της κοινότητας κωφών στη Γερμανία και άλλες οι ανάγκες της κοινότητας κωφών στην Ιαπωνία κοκ.
Σύνοψη : κάθε χώρα έχει τη δική της εθνική νοηματική γλώσσα. Επίσης, κάθε εθνική νοηματική γλώσσα έχει και τις δικές της διαλέκτους, όπως έχει και η αντίστοιχη ομιλούμενη γλώσσα. Τόσο οι ομιλούμενες όσο και οι νοηματικές γλώσσες αλλά και η ΕΝΓ εν προκειμένω, συνεχίζουν να εξελίσσονται στο χρόνο ακολουθώντας τις κοινωνικές αλλαγές.